طرحبازاریابی برای مالکان کسبوکارهای کوچک بسیار حیاتی است. اما بسیار دیده میشود که ما عموماً بهیکباره و بدون هیچگونه برنامه از پیش تعیینشده وارد فعالیت بازاریابی میشویم، یک عامل را به آمیخته بازاریابی خود اضافه میکنیم و اصلاً توجهی نداریم که آیا این عامل جدید اصلاً با اهداف بلندمدت ما همخوانی دارد یا خیر؟
توجه داشته باشید که حفظ طراوت و تازگی و به عبارتی بهروز بودن بازاریابی از طریق بازاریابی کسبوکار خودتان در مسیرها و شرایط و روشهای جدید و تازه خیلی اهمیت دارد. اما اگر زمان کافی برای ارزیابی هر بخش از آمیخته بازاریابی خودتان و چگونگی منطبق شدن با شرایط کلان بازار اختصاص ندهید، درواقع در حال به هدر دادن زمان و بودجه خودتان هستید و درواقع نتایج مورد انتظار خودتان را کسب نکرده و نمیکنید.
تدوین و نگارش یک طرح بازاریابی برای کسبوکار خودتان به معنای اطمینان حاصل کردن از کسب حداکثر سود از ریال به ریال هزینه صرف شده برای فعالیتهای بازاریابی خودتان است و اینکه پیام بازاریابی شما بهطور دقیق و هدفمند به دست مشتریان هدف شما میرسد. پس از کجا باید شروع کنید؟
به این منظور باید طرح بازاریابی خودتان را بهعنوان یک “طرح کسبوکار” برای بازاریابی خود در نظر بگیرید. در حقیقت، اگر شما یک استارت آپ هستید، یک طرحبازاریابی باید بخشی از طرح کلی کسبوکار شما در نظر گرفته شود. اما اگر از مرحله یک استارت آپ عبور کردهاید، همچنان نیاز به داشتن یک طرحبازاریابی برای هماهنگ کردن فعالیتهای بازاریابی در طی سال پیش رو دارید.
در ادامه بخشهای اصلی و حیاتی پرداخته میشود که طرحبازاریابی شما باید آن را پوشش دهد:
پیام بازاریابی که قصد انتقال دادن آن به دیگران را دارید
چه تصویر کلی از کسبوکار خود میخواهید به مشتریان هدف خودتان انتقال دهید؟ بهعبارتدیگر، “برند” کسبوکار شما چیست؟ در این رابطه به ویژگیها و خصوصیات محصول و خدمات خود بی اندیشید. چه چیزی موجب منحصربهفرد شدن کسبوکار شما و بهتر بودن آن نسبت به دیگر کسبوکارها میشود؟ یک پیام بازاریابی برای خودتان تهیه کنید آن نقاط و نکات متمایزکننده را در یک جمله خلاصه کند. سپس آن پیام را در تمام مراحل تدوین و نگارش طرح بازاریابی و محتوا و استراتژیهای آن در ذهن خود نگاهدارید.
مشتریان هدف شما
به بازار هدف خود توجه کنید. اطلاعاتی که در این رابطه نیاز ب دانستن آنها دارید، شامل اندازه مجموعه مشتریان هدف شما، خصوصیات جمعیت شناختی آنها و عادات خرید آنها میشود. مشتریان هدف شما چه مقدار برای محصولات و خدمات مشابه با محصولات و خدمات شما هزینه میکنند؟ در پایان به رسانهای توجه داشته باشید که مشتریان هدف شما از آنها استفاده میکنند. اطلاع از اینکه مشتریان و بازار هدف شما از چه مجلات، روزنامهها، وبسایتها و سایتهای اجتماعی و یا دیگر رسانههایی استفاده میکنند، به شما اجازه میدهد که با دقت بیشتر محل مناسب برای بازاریابی و تبلیغ کسبوکار خود را تعیین کنید.
روشهای ویژه بازاریابی
زمانی که بدانید مشتریان هدف شما در کجا قرار دارند و ایدهای کلی در رابطه با دسترسی داشتن و ارتباط برقرار کردن با آنها هم در اختیار داشته باشید، طرح بازاریابی شما باید مشخص کند که از چه روشهایی برای بازاریابی باید استفاده کنید. مثلاً، ممکن است تمایل به استفاده از یک مورد یا تمامی موارد زیر داشته باشید:
– وبسایت خودتان
– تبلیغات آنلاین
– خبرنامههای ایمیل
– شبکههای اجتماعی از قبیل توییتر و لینکداین
– روابط عمومی
– پست مستقیم از قبیل کارتپستال یا انواع نامه
– تبلیغات (چاپی، رادیویی، کابلی و محیطی)
– محتوای بازاریابی (کارت ویزیت، تراکت یا بروشور)
چه زمانی، در کجا و چه مقدار
روشهای موردنظر خود را در مرحله بیشتر خردکرده تا دقیقاً مشخص شود که در هرکجا از چه روشهایی برای بازاریابی استفاده میکنید(به معنای نام دقیق وبسایت، روزنامه و رسانهای که از آن استفاده میکنید)، فراوانی استفاده از آن (ماهانه، هفتگی، روزانه در طی یک بازه زمانی خاص)، و اینکه استفاده از هر یک از آنها چه هزینهای در بردارد(برای هر مورد و در جمع). توجه داشته باشید که هزینههای تکرار شدنی و غیر تکرار شدنی را هم ذکر کنید، مثلاً هزینه راهاندازی و طراحی یک وبسایت و هزینه نگهداری از همان وبسایت.
اهداف بازاریابی شما
ارزیابی و اندازهگیری نتایج حاصلشده از فعالیتهای بازاریابی شما هم اهمیت دارد تا بهخوبی متوجه شوید که کدامیک از فعالیتهای شما اثرگذار و کدامیک غیر اثرگذار بوده است. بااینوجود، بهمنظور اندازهگیری نتایج، باید اول بهخوبی بدانید در پی کسب چه نتایجی هستید. بهعنوانمثال اگر در پی انتشار یک آگهی در فیسبوک باشید، باید مثلاً هدفی مانند کسب 100 لایک برای صفحه خود در طی یک ماه در نظر داشته باشید. اگر یک آگهی در خبرنامه ایمیلی خود در نظر دارید، شاید مثلاً در نظر داشته باشید که 5 درصد از دریافتکنندهها بر روی لینک شما کلیک کنند و 2 درصد از آنها خرید کنند.
اهدافی تعیین کنید که بر اساس نتایج قبلی، اطلاعات صنعت و نُرم ابزار مورداستفاده منطقی و قابلدستیابی باشند. نتایج را پیگیری کرده در موارد موردنیاز تغییرات لازم را در طرح بازاریابی خود پیاده کنید. اگر به این نتیجه رسیدید که یک روش خاص موجب کسب فروش بیشتری نسبت به دیگر روشها شده است، تمرکز بیشتری بر روی آن داشته و بودجه بیشتری به آن اختصاص دهید.
یک برنامه بازاریابی بهطورمعمول برای یک دوره 12 ماهه تدوین میشود، بنابراین قادر بهپیش بینی هزینه در فصول با ترافیک بالا و برنامهریزی برای اختصاص بودجه به آنها خواهید داشت. اما حتماً توجه داشته باشید که برنامه تدوینشده را هر فصل یا هر 4 ماه یکبار مورد ارزیابی قرار دهید و تغییرات لازم را در آن ایجاد کنید و از قرار داشتن در مسیر درست اطمینان کسب کنید.
یک طرحبازاریابی نهتنها ابزاری فقط برای شما نیست، بلکه ابزاری برای تکتک افراد حاضر در شرکت شماست که با این برنامه و واحد همکاری میکنند. پس در تدوین آن از اعضای تیم خودتان کمک بگیرید و با آنها نتایج را ارزیابی کنید و برنامه را تغییر دهید تا ضمن ایجاد حس تعهد به کسب اهداف مورد انتظار از آن کمک بیشتری کرده باشید.
